Translate

เฟินก้านดำ Adiantum capillus-veneris


Adiantum capillus-veneris ขึ้นบนกำแพงอิฐมอญที่ร้านกัณธะมาลา เชียงใหม่

               Adiantum capillus-veneris  มีชื่อไทยว่า “กูดผา” เพราะชอบขึ้นตามผาหินปูนใกล้น้ำตก เฟินชนิดนี้ไม่ค่อยเป็นที่รู้จักในแง่ไม้ประดับ ยกเว้นพันธุ์ปลูกที่มีชื่อว่า Adiantum capillus-veneris 'Imbricatum' หรือ Green Petticoats ซึ่งเป็นที่ชื่นชอบของคอเฟินก้านดำ

Adiantum capillus-veneris

Adiantum capillus-veneris 'Imbricatum'

ด้วยนิสัยชอบขึ้นแนวตั้งจึงเหมาะที่จะปลูกให้เลื้อยเกาะกำแพงหรือภาชนะต่างๆ เช่นที่ป้าแอ๊ด (มัลลิกา สุคนธรักษ์) นำมาปลูกเกาะโอ่งน้ำจนเป็นเอกลักษณ์สร้างชื่อเสียงให้เธอมาตั้งแต่ยุคแรก



สำหรับพันธุ์ปลูกอีกพันธุ์หนึ่ง นักสะสมเฟินชาวญี่ปุ่นเพิ่งนำเข้ามาในเมืองไทยได้ไม่นาน มีชื่อว่า Adiantum capillus-veneris 'Shishi' หน้าตาคล้ายคลึงกับ Adiantum capillus-veneris 'Fimbriatum' ในหนังสือ Maidenhair Ferns in Cultivation ซึ่งตอนนี้ยังมีอยู่ในมือของนักเล่นเฟินไม่กี่ท่าน

Adiantum capillus-veneris 'Fimbriatum'


ยังมีเฟินก้านดำอีก 2 ชนิดที่มีลักษณะคล้ายคลึงกับ Adiantum capillus-veneris ได้แก่

Adiantum raddianum  เฟินส่วนมากในกลุ่มนี้ชอบอากาศค่อนข้างเย็น ปลูกเลี้ยงได้ดีทางตอนบนของประเทศ ส่วนสภาพอากาศแบบกรุงเทพฯ ยากที่จะ “เอาอยู่” แม้บางคนเลี้ยงได้ แต่ก็ไม่สมบูรณ์เต็มที่
Adiantum raddianum 'Doi Kham Jade'

Adiantum raddianum 'Double Leaflet'

Adiantum raddianum 'Ocean Spray'


Adiantum tenerum  มีชื่อไทยว่า “เฟินก้านดำใบกลาง” หรือ “เฟินก้านดำออสเตรเลีย” เป็นเฟินที่เลี้ยงง่าย ปรับตัวได้ดี และมีพันธุ์ปลูกมากมาย เช่น Adiantum tenerum 'Bicolor', 'Lady Moxam', 'Marsha’s Pride' ฯลฯ
Adiantum tenerum

Adiantum tenerum cv. Lady Moxam


แล้วจะแยกแยะเฟินทั้งสามชนิดได้อย่างไร ?


ข้อมูลอ้างอิงจากหนังสือ Maidenhair Ferns in Cultivation ถอดความได้ว่า Adiantum capillus-veneris และ Adiantum tenerum มีซอไรรูปขอบขนาน (oblong sori) ขณะที่ Adiantum raddianum มีซอไรรูปไต (reniforme sori)
Adiantum capillus-veneris

Adiantum tenerum

Adiantum raddianum

ข้อสังเกตเด่นชัดอีกประการหนึ่งคือ สีก้านใบ (petiole) ของ Adiantum tenerum จะสุดที่โคนใบย่อย ขณะที่สีก้านใบของอีกสองชนิดนั้นผสานกลืนเข้าไปในใบย่อย
Adiantum capillus-veneris

Adiantum tenerum

Adiantum raddianum

สำหรับข้อสังเกตเพิ่มเติมจากเราก็คือ Adiantum capillus-veneris มักมีเหง้าเลื้อยเรี่ยผิวดินเห็นได้ชัดเจน เหง้าแตกแขนงมาก และเป็นเฟินขนาดเล็กเมื่อเทียบกับอีกสองชนิด
Adiantum capillus-veneris 'Fimbriatum' 

2 ความคิดเห็น:

  1. สวยๆทั้งนั้นเลยครับ ขอบคุณครับ

    ตอบลบ
  2. สวยๆทั้งนั้นเลยครับ ขอบคุณครับ

    ตอบลบ